Wiadomoṡci

  • Drukuj

Konstytucja 3. Maja

We wtorek 3 maja obchodzić będziemy 225. rocznicę  Konstytucji 3. Maja, która została uchwalona 3 maja 1791 roku i przyjęta    przez Sejm Wielki. Od 1946 roku, aż do roku 1990 świętowanie tego dnia było zakazane przez władze. Pierwsze uroczyste obchody święta 3 maja w Warszawie na Placu Zamkowym w 1990 odbywały się w obecności prezydenta Wojciecha Jaruzelskiego.

 

Konstytucja 3. Maja z 1791 roku była jedną z najważniejszych ustaw w Polsce. Była ona drugą konstytucją w świecie - po Konstytucji Stanów Zjednoczonych z 1787 r. -  spisaną ustawą tego typu. Konstytucję 3. Maja uchwalono w najbardziej sprzyjających dla uchwalenia pierwszych dniach maja, gdyż większość posłów opozycji, sprzeciwiających się konstytucji była jeszcze na urlopie wielkanocnym. Aby nic nie przeszkodziło w uchwaleniu ustawy, zdecydowano złamać obowiązujący w sejmie zwyczaj, który nakazywał wcześniejsze ogłoszenie projektu. Po siedmiogodzinnych obradach, ignorując protesty opozycji, konstytucję przyjął Sejm a następnie podpisał król. Autorami Konstytucji 3. Maja byli: król Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki, biskup kamieniecki Adam Stanisław Krasiński i Hugo Kołłątaj, któremu przypisuje się ostateczną jej redakcję.

Konstytucja 3. Maja 1791 roku, obraz Jana Matejki

Dokument Konstytucji trzymany jest przez, będącego centralną postacią obrazu, marszałka Sejmu Wielkiego, Stanisława Małachowskiego

Medal wybity w 1791 z okazji uchwalenia Konstytucji 3. Maja  

Kopia Konstytucji 3. Maja eksponowana w Sali Senatorskiej

   Medale wybite z okazji uchwalenia Konstytucji 3. Maja

 

Oryginalny rękopis Konstytucji 3. Maja zostanie wystawiony z okazji święta państwowego w Galerii Narodowego Centrum Kultury Kordegarda. Oryginał dokumentu na co dzień jest przechowywany w Archiwum Głównym Akt Dawnych.

Konstytucja 3. Maja – uznawana za pierwszą ustawę zasadniczą w Europie i drugą, po amerykańskiej, na świecie, to jeden z najważniejszych zabytków polskiego dziedzictwa narodowego i kulturowego. W kwietniu 2015 roku otrzymała prestiżowy Znak Dziedzictwa Europejskiego (European Heritage Label), jako jeden z dwudziestu wówczas obiektów w Europie – obecnie znak ten posiada 29 obiektów. Ponadto w 2014 roku historyczny dokument został wpisany na listę krajową programu UNESCO „Pamięć Świata”.

Galeria NCK Kordegarda znajduje się w obrębie siedziby Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego przy ul. Krakowskie Przedmieście 15/17.